قطعاً برچسب فناوری aptx را زمانی که موسیقی را روی یک دستگاه اندرویدی یا روی هدفون‌های بی‌سیم پخش می‌کنید دیده‌اید. با این فناوری همه چیزهایی که برای دریافت بهترین کیفیت صدا بلوتوث یا دستگاه هوشمند خود نیاز دارید خواهید داشت.
در چند سال گذشته، تعدادی از تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند جک هدفون را از دستگاه‌های خود حذف کرده‌اند. امروزه قابلیت بدون سیم در هنگام گوش دادن به موسیقی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. به ویژه زمانی که به ناچار آداپتور سیمی خود را گم می‌کنید یا متوجه می‌شوید که هدفون سیمی به مرور زمان آسیب دیده و معیوب شده است.
اگر در مورد موسیقی جدی هستید، احتمالاً می‌دانید که موسیقی بی‌سیم همیشه به اندازه گوش دادن به صدای ضبط شده روی یک جفت هدفون سیمی جذاب نیست. به این دلیل که هنگام پخش جریانی از طریق بلوتوث، شما محدود به میزان پخش صدا در گوش خود هستید. aptX و نسخه‌های حتی بهتر آن، aptX HD، aptX Adap و aptX Lossless، برای تغییر آن و ارائه صدای شگفت‌انگیز برای هر دستگاهی طراحی شده‌اند به خصوص اگر دستگاه اندرویدی باشد.
فناوری aptX چیست؟
فناوری aptX مخفف Audio Processing Technology X است. HD در aptX HD مخفف High Definition است. aptX چندین دهه است که وجود داشته است. استیون اسپیلبرگ از آن برای ضبط صدا در پارک ژوراسیک در سال ۱۹۹۳ استفاده کرد و همان زمان، شروع به کار این فناوری محبوب در بین استودیوهای رادیو و فیلم بوده است.
بر اساس الگوریتمی که در دانشگاه کوئینز بلفاست در دهه ۱۹۸۰ ایجاد شد، aptX بازار خوبی در دستگاه‌هایی که پخش موسیقی را در استودیوهای رادیویی خودکار می‌کردند پیدا کرد. پس از سال‌ها خرید و فروش شرکت‌های مختلف، aptX توسط غول تراشه‌ساز کوالکام در سال ۲۰۱۵ خریداری شد.
این که کوالکام در حال رونق دادن aptX است بسیار مهم است زیرا پردازنده‌های اسنپدراگون آن تقریباً تمام دستگاه‌های اندرویدی شناخته شده را تأمین می‌کنند. این بدان معناست که aptX در حال حاضر پایگاه کاربری بزرگ و رو به رشدی دارد، اگرچه همه کاربران آن حتی نمی‌دانند که وجود دارد. درست حدس زدید، تنها شرکت گوشی واقعاً بزرگی که از aptX پشتیبانی نمی‌کند، اپل است. اپل ترجیح می‌دهد کارها را به روش خودش انجام دهد و برای آینده قابل پیش‌بینی این بدان معناست که به جای آن از فناوری AAC مورد علاقه خود استفاده کند.
قابلیت aptX در گوشی‌های هوشمند اندرویدی به عنوان جایگزین بهتری برای SBC، کدک استاندارد صوتی بلوتوث معرفی شد. کدک مخفف کلمه «Enccoder/Decoder» یا «Compressor/Decompressor» است و روشی برای کاهش حجم فایل‌ها برای آسان‌تر کردن انتقال آن‌ها است. اکثر کدک‌های صوتی، از جمله SBC، «محدود» هستند: یعنی وقتی فایل‌ها را کوچک می‌کنید، باید مقدار زیادی از داده‌های صوتی اصلی را حذف کنید. aptX نیز دارای محدودیت است، اما نسبت به SBC کمی کمتر تلفات دارد. می‌تواند اندازه فایل را تا حدود سه چهارم کاهش دهد بدون اینکه تأثیر جدی بر صدا بگذارد.
A2DP چیست؟
A2DP مخفف Advanced Audio Distribution Profile، فناوری استاندارد برای انتقال صدای بلوتوث است. این فرمت ابتدا با اولین هدفون و بلندگوهای بی سیم ایجاد شد.
قابلیت A2DP در هر دستگاهی که از بلوتوث برای انتقال صداها استفاده می‌کند وجود دارد، همچنین دستگاه‌های خروجی به رایانه یا تلفن Android. با این حال، از آنجایی که این فرمت قدیمی‌تر است، دارای محدودیت‌های پهنای باند است و حداکثر اتصال 786 کیلوبایت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کند.
تفاوت بین بلوتوث AptX و A2DP چیست؟
تفاوت بین بلوتوث AptX و A2DP خیلی ساده است. همه هدست‌های بلوتوث یا بلندگوهای بی‌سیم، نوارهای صوتی، رایانه‌ها و تلفن‌های همراه از استاندارد A2DP پشتیبانی می‌کنند که کیفیت انتقال صدا پایین‌تری دارد.
فناوری aptX که کیفیت صدای بهتری را ارائه می‌دهد، فقط توسط برخی دستگاه‌ها پشتیبانی می‌شود و در Apple AirPods که از استاندارد خود استفاده می‌کنند وجود ندارد.
aptX HD و aptX Adaptive چیست؟
کدک‌های aptX HD و aptX Adaptive نسخه‌هایی از aptX هستند که کیفیت صدای بسیار بهتری را ارائه می‌دهند. مانند aptX، آن‌ها می‌توانند موسیقی را تا حدود ۱/۴ اندازه اصلی آن فشرده کنند، اما کیفیت بالاتری را ارائه می‌دهند زیرا نرخ بیت بالاتری دارند. نرخ بیت به معنای واقعی کلمه چند بیت داده نمونه برداری یا ارسال شده در یک ثانیه است. در حالی که aptX معمولی تا ۳۵۲ کیلوبیت بر ثانیه استریم می‌شود، aptX HD با سرعت ۵۷۷ کیلوبیت در ثانیه پخش می‌شود.
کدک aptX Adaptive احتمالاً در برخی مواقع جایگزین aptX HD خواهد شد زیرا حتی از آن هم بهتر است. این گزینه کیفیت صدایی مشابه aptX HD را ارائه می‌دهد، اما با تأخیری بسیار کم. تأخیر موجود مربوط به فاصله بین انتقال و دریافت داده است و زمانی پیش می‌آید که به صدای کم تأخیر نیاز دارید. چون در حال انجام یک بازی ویدیویی سریع هستید یا صدای خودتان را در حال نواختن یک ساز ضبط می‌کنید. می‌دانید که بسیاری از هدفون‌های بلوتوث به اندازه کافی سریع نیستند. تغییرات تطبیقی aptX که خطر قطعی و از دست دادن سیگنال را به شدت کاهش می‌دهد. در حالت درست، قادر به پخش فایل‌های صوتی با وضوح بالا در ۹۶ کیلوهرتز است.
کوالکام همچنین یک aptX جدیدتر را معرفی کرده است که aptX Lossless میباشد. این فناوری کیفیتی حتی بالاتر دارد، اما هنوز یک استاندارد جدید است، بنابراین استقبال تولیدکنندگان هنوز عالی نیست. اگر قصد خرید هدفون‌های بی‌سیم یا هر کیت صوتی بلوتوث را دارید، پیشنهاد می‌کنیم این موضوع را در نظر بگیرید.
برای aptX HD و aptX Adaptive به چه دستگاهی نیاز است؟
برای پخش جریانی با aptX HD یا aptX Adaptive به دو چیز نیاز دارید: یک منبع صوتی که دارای تراشه‌های صوتی بلوتوث مناسب کوالکام باشد، به عنوان مثال یک گوشی هوشمند اندرویدی جدید و هدفون‌هایی که از فناوری aptX نیز پشتیبانی می‌کنند. پشتیبانی aptX در تراشه‌های دستگاه تعبیه شده است، بنابراین نمی‌توانید آن را به تلفنی اضافه کنید که با یکی از این تراشه‌ها عرضه نمی‌شود.
با این حال، می‌توانید aptX HD یا aptX تطبیقی را به سیستم صوتی خانگی موجود خود اضافه کنید. با یک DAC بلوتوث با وضوح بالا مانند Zen Blue برنده جایزه iFi، می‌توانید از رایانه، تلفن هوشمند یا تبلت خود را تقریباً به هر کیت صوتی آنالوگ یا دیجیتالی استریم کنید. این دستگاه از چندین کدک از جمله aptX HD و aptX Adaptive پشتیبانی می‌کند.
اگر منبع صوتی شما از aptX HD پشتیبانی می‌کند اما هدفون‌های شما فقط aptX دارند، همچنان می‌توانید به آن‌ها استریم کنید؛ اما در aptX پخش می‌کنید، نه aptX HD با کیفیت بالاتر.
کوالکام تلاشی برای بهبود صدای بلوتوث، aptX HD را در سال ۲۰۱۶ راه‌اندازی کرد. این فناوری نوید پشتیبانی از صدای بی‌سیم با وضوح بالا تا ۲۴ بیت تا ۴۸ کیلوهرتز را می‌دهد.
علیرغم این که صدایی بهتر از سی دی را به رخ می‌کشد، از نظر فنی هنوز یک فرمت با اتلاف است. درواقع این به دلیل محدودیت‌های پهنای باندی است که اعمال کدگذاری بدون اتلاف را در هر مرحله غیرممکن می‌کند.
با این حال، همچنان این کدک «تقریباً بدون تلفات» در نظر گرفته می‌شود، زیرا کیفیت‌های با وضوح بالا مانند محدوده دینامیکی حداقل ۱۲۰ دسی بل و فرکانس‌های صوتی تا ۲۰ کیلوهرتز را حفظ می‌کند.
همچنین نسبت سیگنال به نویز کمتری را از طریق رمزگذاری و رمزگشایی، اعوجاج کمتر و همچنین به قدرت پردازش کمتری نیاز دارد، بنابراین تا اندازه‌ای باتری شما تخلیه نمی‌شود.
کوالکام در aptX-HD متوقف نشد. در سال‌های پس از انتشار aptX-HD، aptX Adaptive و aptX Lossless را عرضه کرد که ادعا می‌کنند صدای با کیفیت CD بدون افت را از طریق بلوتوث ارائه می‌کنند. AptX Lossless بخشی از اکوسیستم Qualcomm Snapdragon Sound است که قرار است اواخر سال ۲۰۲۲ عرضه شود.
